Với mong muốn góp phần tạo điều kiện thích hợp cho NKT tham gia các phương tiện công cộng và được hoà nhập bình đẳng vào xã hội như những thành viên khác trong cộng đồng. Sáng 26/2/2012, dự án Sống độc lập thuộc Trung tâm Khuyết tật và Phát triển

(tên gọi tắt DRD), được sự tài trợ của Nippon Foundation và Hiệp hội chăm sóc con người Nhật Bản (Human Care Association) đã thực hiện Chương trình sống độc lập (field trip) – Dã ngoại bằng xe buýt. Chuyến đi có sự tham gia hơn 30 người, bao gồm người sử dụng (user), người hỗ trợ cá nhân (PA), nhóm sinh viên ngành Công tác xã hội và một số tình nguyện viên của trung tâm.

Đúng 8 giờ sáng, tất cả tập trung tại DRD để điểm danh và chuẩn bị khởi hành. Có 9 anh chị khuyết tật ngồi xe lăn, do đó Trưởng đoàn ra quyết định chia ba nhóm. Nhóm I: ba xe lăn; nhóm II: bốn xe lăn; nhóm III: hai xe lăn và lần lượt từng nhóm rời bến, không tập trung (cùng thời gian) trên một tuyến xe buýt nhằm tránh tình trạng xe đông kín người. Sự háo hức pha lẫn hồi hộp được thể hiện qua cái nheo mắt tinh nghịch của các bạn trong lúc vẫy tay hẹn gặp nhau tại điểm dừng - siêu thị Lotte Mart Phú Thọ. Chuyến đi hứa hẹn nhiều điều thú vị, có pha lẫn một chút phiêu lưu đối với anh chị khuyết tật chưa từng đi xe buýt bao giờ mà nguyên nhân chính là mặc cảm, lo sợ làm phiền người khác dẫn đến thiếu tự tin chẳng dám dùng xe buýt làm phương tiện di chuyển.

Các tham dự viên bày tỏ: “Chúng tôi rất bức xúc trước hiện trạng các tuyến xe buýt, dịch vụ vận tải, chưa tạo điều kiện tiếp cận cho NKT có thể hoà nhập tốt vào cộng đồng. Và thời gian gần đây, trên báo chí có đăng tin “Xe buýt từ chối phục vụ NKT” càng khiến chúng tôi quyết tâm tham gia chuyến đi có ý nghĩa sâu sắc này. Cốt lõi vẫn là mong muốn góp phần xoá bỏ mọi rào cản, khao khát có sự công bằng về cơ hội cho NKT.”

Một bạn khuyết tật phải nhờ sự trợ giúp của PA mới có thể lên xuống xe buýt

Tình trạng thực tế, có quá ít xe buýt ở thành phố Hồ Chí Minh được trang bị hệ thống thang nâng dành cho xe lăn hoặc sàn xe khá cao, rất khó tiếp cận. Dù biết rằng anh chị khuyết tật sử dụng xe lăn sẽ gặp khó khăn khi chọn giao thông công cộng (xe buýt) hỗ trợ cho chuyến đi nhưng không vì thế làm nhẹ lòng nhiệt huyết của họ. Và khi âm thanh tút … tút … vang lên - tín hiệu báo xe buýt đang giảm tốc độ để dừng đón khách, càng khiến các bạn PA, tình nguyện viên nhanh chóng chia nhau hỗ trợ (ẵm / cõng) NKT lên xe. Trên xe buýt khá đông khách, rất nhiều ánh nhìn tò mò, ngạc nhiên đỗ dồn về nhóm. Có tiếng trao đổi giữa chú tài xế và cô tiếp viên soát vé về việc có hoặc không miễn vé xe cho NKT. Riêng cô tiếp viên thể hiện rõ sự khó chịu bằng cái nhăn mặt đến khó coi. Kết cục, nhóm I được miễn vé nhưng bị thu phí xe lăn. Mặc dù rất bất bình trước thái độ khiếm nhã ấy song với niềm vui lần đầu được đi dã ngoại bằng xe buýt và điểm dừng cũng đã đến – siêu thị Lotte Mart dần hiện ra trước mắt, mọi người tạm quên sự bất công bằng sự chào đón niềm nở, thân thiện của nhân viên siêu thị.

Siêu thị Lotte tiếp cận với Người Khuyết Tật

Siêu thị kiến trúc khá hiện đại, bên hàng cây xanh có một lối đi riêng với tay vịnh hai bên dành cho NKT, bên trong được trang bị tháng máy thùng và thang cuốn rất tiếp cận cho người ngồi xe lăn. Cảm giác thích thú và dễ chịu làm mọi người khoả lắp những điều chưa tốt vừa xảy ra trên xe buýt. Một đoàn người gồm xe lăn, chống nạn, đi bộ cùng dìu nhau bước vào không khí tưng bừng, đặc trưng của siêu thị. Ai cũng tranh thủ chụp nhiều hình ảnh nhằm lưu lại khoảnh khắc khó quên này. Sinh viên T.N phấn khởi chia sẻ: “Lần đầu tiên tôi tham gia một nhóm nhiều NKT và cũng là một trải nghiệm tốt mà tôi sẽ không quên trong hành trang bốn năm sinh viên của mình. Tôi rất ấn tượng khi thấy các anh chị không phụ thuộc vào chúng tôi. Đặc biệt, sức mạnh tinh thần của họ đã truyền lửa – niềm đam mê cho nghề Công tác xã hội của tôi rất nhiều. Tôi hy vọng sẽ được tiếp tục đồng hành cùng nhóm trong thời gian sắp tới.”

Các bạn khuyết tật đi thang cuốn trong siêu thị

Giao lưu

Kết thúc hành trình bằng một trò chơi “Nhìn hành động đoán con vật” hết sức năng động, vui nhộn và phù hợp với điều kiện chức năng hoạt động của từng người. Những cái cười tít mắt làm khoảng cách như gần nhau hơn. Ai cũng nhận ra Chương trình sống độc lập - một ngày trải nghiệm vô cùng ý nghĩa!

Sống độc lập - DRD