- Thưa bà, đánh giá của hội về việc NKT tiếp cận với các công trình công cộng tại Hà Nội ra sao?
 
- Hiện nay, một số công trình công cộng trên địa bàn thành phố đã tuân theo quy định của Quy chuẩn và tiêu chuẩn xây dựng công trình đảm bảo NKT tiếp cận sử dụng, Luật NKT, quy định trong kế hoạch 150 và mới đây là kế hoạch 161 của thành phố về trợ giúp NKT.

Có thể kể ra một số nơi đáp ứng cho NKT như Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt-Xô, Trung tâm Hội nghị quốc gia, sân bay Nội Bài, ga Hà Nội, Bảo tàng Dân tộc học, Cung Trí thức Hà Nội, vườn hoa Lý Thái Tổ, vườn hoa Lênin, cửa đền Ngọc Sơn.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều công trình công cộng của thành phố chưa đảm bảo cho NKT tiếp cận sử dụng, mặc dù các công trình này mới được xây dựng. Đây cũng chính là rào cản để NKT hòa nhập vào các hoạt động của cộng đồng.
- NKT gặp khó khăn gì khi tiếp cận với công trình công cộng, thưa bà?

- Đường dốc: Không có đường dốc tại lối vào công trình hoặc công trình có xây dựng đường dốc cho người đi xe lăn nhưng độ dốc quá lớn từ 20-40 độ, độ rộng của đường dốc không đúng tiêu chuẩn, không có tay vịn, người đi xe lăn không thể tự qua dốc này.

NKT rất cần công trình phụ trợ tại các tòa nhà lớn (ảnh minh họa)

Chỗ để xe: Nhiều công trình không có chỗ để xe cho NKT, hoặc có hầm để xe nhưng độ dốc lên xuống hầm lớn, xe của NKT khó lên xuống.

Cửa nhà vệ sinh hoặc không gian thông thủy trong buồng vệ sinh quá hẹp, nhiều nơi chỉ có xí xổm, có nhiều bậc khi vào khu vệ sinh. Trong khu vệ sinh không có tay vịn hỗ trợ người đi xe lăn hoặc người dùng nạng, người mù. Có công trình làm khu vệ sinh dành cho NKT nhưng cửa lại quá hẹp, NKT dùng xe lăn không thể vào được.

Thang máy: Nhiều tòa nhà có thang máy nhưng không có âm thanh báo hiệu cho người mù. Nhiều tòa nhà thang máy để ở tầng 2, NKT chỉ có thể tiếp cận được vào tầng 1, không tiếp cận được vào thang máy.

Tay vịn: Nhiều tòa nhà có bậc lên xuống, chiều rộng các bậc lớn nhưng không có tay vịn, gây khó khăn cho người đi nạng, dùng nẹp hoặc chân giả.

Biển báo: Nhiều công trình không có biển báo, biển chỉ dẫn cho NKT.

- Khó khăn khi tiếp cận với công trình công cộng đã hạn chế việc hòa nhập của NKT ra sao, thưa bà?

- Trường lớp được xây dựng không đảm bảo để học sinh KT có thể tiếp cận được, dẫn đến nhiều học sinh không thể tham gia học tập và học nghề như những học sinh khác, phải nghỉ hoặc bỏ học.

Giúp hòa nhập xã hội cho NKT thông qua cải thiện công trình công cộng.

Tuy nhiên, một số học sinh cố gắng theo học trong điều kiện trường lớp không đảm bảo thuận tiện cho NKT sử dụng thì họ phải có nỗ lực lớn, đòi hỏi sự hỗ trợ không nhỏ của gia đình và các thầy cô, bạn bè.

NKT không có kiến thức, kỹ năng dẫn đến việc thiếu hiểu biết, không có việc làm, chất gánh nặng về nhiều mặt cho gia đình và xã hội. Từ đó dẫn đến NKT thiếu tự tin, không thể tự quyết định cuộc sống của mình, bị phân biệt đối xử, không thực hiện được quyền được học tập, có việc làm và hòa nhập xã hội. 

- Theo bà, những khó khăn này do việc thiếu chính sách quy định hay do nguyên nhân nào?

- Thực tế còn có nhiều bất cập trong việc thực thi các chính sách pháp luật liên quan đến NKT. Theo đó, nhận thức của các ngành, các chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn thiết kế, xây dựng công trình chưa cao.

Tâm lý e ngại giá thành công trình tăng lên nhiều hoặc có tuân thủ quy chuẩn, nhưng không đúng các chỉ tiêu về kỹ thuật.

Cần sự quan tâm hơn nữa tới việc tiếp cận công trình công cộng của NKT. 

Khi thẩm định, phê duyệt công trình công cộng và cấp phép các công trình xây dựng công trình đã bỏ sót việc áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn để đảm bảo NKT tiếp cận sử dụng.

Việc kiểm soát các khâu thiết kế, xây dựng chưa triệt để, trong đó có khâu thẩm định thiết kế cơ sở các công trình công cộng, hạ tầng giao thông đô thị, trụ sở cơ quan nhà nước...